Pinball to dzisiaj klasyk historii i kultury arcade. Jak wyglądały początki oraz rozwój tej popularnej gry?
O korzeniach pinballa
Gry, podobnie jak z każdą innowacją, wymagają pewnej istniejącej już podstawy – czegoś, od czego pomysł może wyewoluować.
Dla pinballa taką podstawą była gra Bagatelle. Ta francuska gra stołowa (wymyślona w ok. XVIII wieku) składała się z planszy, kul, drewnianych paliczków, kijów oraz dołków.
Celem gracza było przeprowadzenie piłeczki kijem do dołka bez przewrócenia paliczków. Podobno gra została zaprezentowana w 1777 roku w przybytku hrabiego Artois, młodszego brata królowi Louisa XVI, rozpoczynając tym samym swoją erę popularności. Inna wersja tej zabawy zakładała jedynie wbicie piłeczek do punktowanych dołków, bez paliczków… Miłośnikiem tej odmiany był prezydent USA Abraham Lincoln.
Cóż, ile graczy, tyle interpretacji zasad oraz możliwości ich adaptacji.
Na świecie Bagatelle posiada wiele form – np. w Japonii jest to “billard japonais”, który z czasem przemienił się w automaty “pachinko”. Przed końcem XIX wieku Bagatelle zamieniło technikę prowadzenia piłeczek kijem na rzecz wypychania jej “plungerem” (czymś na kształt łapki), ewoluując do sportu o nazwie “pin ball”.
Jeszcze nie-pinball!
Osobą, której przypisuje się wymyślenie pierwszego kształtu mechaniki automatu pinballa jest David Gottlieb (nazywany Henrym Fordem pinballa) – projektant maszyn wrzutowych i karnawałowych.
W 1931 Gottlieb Co. wprowadziło Baffle Ball – prostą grę gablotową, w której gracz za pomocą specjalnego podajnika (plunger) wystrzeliwał na 7-stopniowe wzniesienie piłeczki. Miały się one sturlać do punktowanych dołków umieszczonych na powierzchni planszy.
Początkowo wystrzelenie siedmiu piłek kosztowało zaledwie (albo aż!) centa.
Brak “flipperów”, czyli ruchowych ramion pozwalających odbijać piłeczkę, przedłużając tym samym zabawę, zmusiły graczy Baffle Ball do tzw. tiltingu, czyli ruszania całym automatem w celu zwiększenia swoich szans i wymuszenia innej trajektorii piłki. Ta technika nie będzie też obca przyszłym graczom pełnoprawnego pinballa.
Znaczenie konkurencji
Tam, gdzie spragnieni emocji gracze, tam też i naśladowcy – maszyny pinballo-podobne były niezwykle popularne przez całe lata 30. i 40. (takie jak Ballyhoo od firmy Bally czy Bingo od Bingo Novelty). Jednak rewolucji dokonał największy konkurent Gottlieba – Harry Williams. Ten inżynier w 1933 zaproponował graczom nową formę pinballa o nazwie Contact.
Dołki, w które miała wpaść piłeczka zapewniając punkty, ulepszone zostały o elektromechaniczny system wypychania metalowych piłek, przedłużając zarówno rozgrywkę, jak i nerwowe wstrzymywanie oddechu przez gapiów.
Walka z hazardem
Politycy w latach 30. argumentowali o zaklasyfikowaniu maszyn pinballo-podobnych jako tzw. games of chance, czyli gier hazardowych opartych o szczęście. Na nic zdały się argumenty o kontroli pierwszego wystrzelenia piłeczki przez samych graczy, co miało być wynikiem koordynacji i celności.
Sąd na Bronxie uznał pinballa za grę hazardową i 21 stycznia 1942 roku zakazał jego publicznego wystawiania.
W przeciągu paru tygodni nowojorska policja skonfiskowała 3 tysiące maszyn, a burmistrz Nowego Jorku, Fiorello La Guardia (najbardziej zapalony wróg pinballa) przekazał aż siedem tysięcy funtów stalowych odpadów ze zniszczonych automatów na cele wojenne z Nazistami.
Tym samym pinball w szemranych, czy wprost przestępczych przybytkach był na porządku dziennym skutkując wizytami spragnionych rozrywki tłumów oraz nalotami policji.
Przez kolejne 35 lat pinball był zakazany w Nowym Jorku oraz na krótsze okresy czasu w innych miastach (w Bostonie, Filadelfii, Salt Lake City i Nowym Orleanie).
Jednak publiczne przekonanie o hazardowych motywach pinballa zaczęło zanikać wraz z kolejną mechaniczną innowacją – flipperami.
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.