Czym jest awatar w grach cyfrowych?

Czym jest awatar, jakie są jego rodzaje i czym się one od siebie różnią?

Może się wydawać, że awatar w grach jest czymś tak naturalnym, że ciężko wskazać czym się on charakteryzuje – ot, postać osoby grającej (na razie pomińmy nawiązania do filmów Jamesa Camerona). Po wgłębieniu się w znaczenie i rodzaje awatarów szybko można dojść do wniosku, że wiele z poniższych rozróżnień jest kluczowych dla zrozumienia dynamiki w relacjach Gracz-Immersja-Awatar.

Definicja słownikowa

Tak jak przy wielu poprzednich artykułach, tak i tutaj będę posiłkował się słownikową definicją.

Awatar posiada dwa znaczenia: religioznawcze oraz medioznawcze.

W tym pierwszym oznacza wcielenie boga, który zstąpił na Ziemię (np. w hinduizmie). W medioznawstwie awatar to medialna/wirtualna reprezentacja użytkownika w przestrzeni internetowej bądź programu komputerowego.

I to właśnie ta druga definicja będzie Nas obowiązywała w kontekście gier cyfrowych.

Awatary a NPC

W wirtualnych światach poza postacią gracza pełno jest oczywiście postaci niezależnych. Zostały one zaprojektowane i umieszczone przez samych deweloperów. Tzw. NPC (Non-Playable Characters) odpowiadają za zaludnienie fikcyjnych przestrzeni (miast, wsi, statków kosmicznych etc.) zapewniając graczom questy, możliwość handlu czy po prostu estetyczne zapełnienie biomów i antromów.

Rodzaje awatarów:

• Awatar zamknięty – gracz wciela się w już stworzoną postać o z góry ustalonych cechach osobowości/wyglądzie, których nie można modyfikować. Przykładem mogą być wszelkie gry filmowe oraz liniowe, takie jak np. przygodowa seria Uncharted. Protagonista Nathan Drake postępuje zgodnie z torami scenariusza i gracz nie jest w stanie wpłynąć na jego decyzje (ani wygląd).

• Awatar półotwarty – ma ustalone pewne cechy odgórnie. Możliwe jest modelowanie jego charakteru (np. poprzez opcje dialogowe) lub wyglądu (zbroje, oręż, fryzura itd.). Takim awatarem jest Geralt z Rivii z serii o Wiedźminie (CD Projekt Red, 2007-2015). Wybory i rozgałęzienia questów pozwalają w ograniczonym stopniu nawigować po kompasie moralnym Geralta. Elementy cRPG dają możliwość zmiany zarówno stylów włosów Rzeźnika z Blaviken oraz posiadanych zbroi.

• Awatar otwarty – tutaj to gracze bawią się w twórców i stwarzają sobie swojego własnego poszukiwacza przygód. Prym wiodą produkcje cRPG, takie jak Baldur’s Gate 3 (Larian Studios, 2023) czy gry od Bethesdy. Otwarta fabuła i możliwość role-playingu pozwalają bawić się dostępnymi klasami, wyglądem czy wyborami fabularnymi.

Kim jest agent?

Agentem można nazwać każdą istotę reprezentującą działania gracza. Najczęściej agentami są postaci występujące w grach multiplayer. Awatary w Call of Duty czy Battlefield nie wymagają żadnej opisanej historii/cech charakteru, a są jedynie odbiciem działań graczy. Jeżeli pójdziemy w retorykę opartą o interfejsy, to agent jest swego rodzaju kursorem i pośrednikiem kontrolowanym przez gracza, który nadaje mu odpowiednie znaczenia.

Podsumowanie

Od antyterrorysty w CS’ie, przez Geralta, a na Larze Croft kończąc – w zależności od rodzaju gry i wizji deweloperów, gracze wcielają się w najróżniejsze awatary wpływając za ich pośrednictwem na fikcyjne światy. Warto pamiętać, że odpowiednie wykorzystanie awatarów może znacząco wpłynąć na immersję.

Bibliografia:

• Postać, Fizek S. w: Wprowadzenie do groznawstwa, red. K. Prajzner, Łódź 2019.
• Awatar, www.sjp.pl [dostęp: 31.01.2024].